Nhiều mô hình doanh nghiệp mới xuất hiện tạo ra nhiều cơ hội cũng như thách thức cho doanh nghiệp. Hiểu về các loại hình doanh nghiệp như công ty đa quốc gia là gì để tìm ra cơ hội trên thị tường.
Ngày càng có nhiều mô hình kinh doanh xuất hiện tại thị trường Việt Nam từ sau khi chính thức mở cửa. Có thể nói, đây vừa là có hội vừa là thách thức cho công ty Việt Nam cũng như doanh nghiệp nước ngoài. Để hiểu hơn về những cơ hội và thách thức này, việc trước tiên cần làm là tìm hiểu về các mô hình công ty hiện nay. Trong số đó, không thể không kể đến công ty đa quốc gia là gì?
Mục Lục Bài Viết
I. Công ty đa quốc gia là gì? MNC là gì?
Nếu bạn thường đọc những tài liệu nước ngoài về kinh tế học, chắc hẳn không lạ gì với MNC là gì? MNC là từ viết tắt của Multinational Corporation – được hiểu theo tiếng Việt là công ty đa quốc gia. Chính xác thì MNC hay công ty đa quốc gia là gì.
Công ty đa quốc gia là gì
MNC được dùng để chỉ các công ty sản xuất hay cung cấp dịch vụ tại ít nhất hai quốc gia, thực hiện hoạt động kinh doanh, buôn bán trên thị trường kinh doanh quốc tế. Các công ty đa quốc gia có xu hướng sở hữu nhà máy hay văn phòng đại diện thuộc hai khu vực khác nhau, đồng thời cũng có chung một trụ sở – nơi họ điều phối toàn bộ hoạt động kinh doanh tổng thể trong doanh nghiệp.
Theo một định nghĩa khác về công ty đa quốc gia là gì trong Black’s Law Dictionary thì một công ty được xem là công ty đa quốc gia nếu doanh thu lớn hơn 25% tổng doanh thu toàn bộ hoạt động thương mại ở nước ngoài.
II. Đặc điểm nổi bật nhất của công ty đa quốc gia là gì?
1. Lịch sử hình thành những công ty đa quốc gia MNC là gì?
Theo một số thông tin về công ty đa quốc gia là gì thì công ty đa quốc gia đầu tiên được thành lập bào năm 1118 – Templar, công ty gia nhập vào thị trường tài chính năm 1135 nhưng thông tin này vẫn chưa được xác định.
2. Cách phân loại công ty đa quốc gia MNC là gì?
Hiểu về MNC là gì, công ty đa quốc gia là gì, để hiểu được cách phân chia công ty đa quốc gia thành 3 nhóm chính nhờ vào cấu trúc của phương tiện sản xuất.
Công ty đa quốc gia là gì theo chiều ngang là những công ty sản xuất các loại sản phẩm tương tự hay cùng loại ở nhiều quốc gia khác nhau. Ví dụ điển hình là Starbucks, KFC, MCDonald,…
Cách phân loại công ty đa quốc gia MNC là gì
Công ty đa quốc gia theo chiều dọc là các cơ sở sản xuất các nguyên liệu đầu vào hay sản phẩm chưa hoàn thiện tại một quốc gia và đưa vào sử dụng để sản xuất thành thành phẩm ở một quốc gia khác. Ví dụ như Adidas, Nike,…
Công ty đa quốc gia đa hướng dùng để chỉ các cơ sở sản xuất ở nhiều quốc gia khác nhau cùng hợp tác theo chiều ngang và chiều dọc như Microsoft,…
3. Lợi thế và hạn chế của những công ty đa quốc gia MNC là gì?
Không khó để hiểu về khái niệm công ty đa quốc gia là gì, từ đó phân định được mặt lợi và mặt hại của loại hình công ty này. Loại hình này ra đời và được áp dụng phổ biến nên chắc hẳn đã đem lại một số lợi thế nhất định. Ví dụ một doanh nghiệp đang hoạt động chính ở Mỹ và đặt một văn phòng đại diện ở Nhật Bản để đáp ứng nhu cầu về sản phẩm cho thị trường tiêu thụ Nhật Bản nhằm tối ưu hóa chi phí logistics đường dài.
Thông thường, theo công ty đa quốc gia là gì, các công ty có xu hướng sẽ định cư tại những thị trường nơi mà vốn của họ hiệu quả nhất hay chi phí nhân công thấp nhất. Bằng cách sản xuất được những sản phẩm có cùng chất lượng với chi phí rẻ hơn, những công ty đa quốc gia có thể giảm giá thành và thúc đẩy hoạt động tiêu thụ hàng hóa của mình một cách hiệu quả.
Lợi thế và hạn chế của những công ty đa quốc gia là gì?
Như thông tin đã đề cập về công ty đa quốc gia là gì, cơ hội thấy rõ của công ty đa quốc gia là được thành lập ở nhiều quốc gia khác nhau nên có thể tận dụng những thay đổi về thuế bằng cách thành lập văn phòng ở một quốc gia có mức thuế thấp – ngay cả khi hoạt động của nó diễn ra ở một nơi khác.
Song song với những lợi thế trên của công ty đa quốc gia là gì, vẫn tồn tại một số hạn chế. Hạn chế có thể xem là lớn nhất hiện nay mà công ty đa quốc gia phải đối mặt là việc làm trong nước chuyển dịch ra nước ngoài. Dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động cho thấy trong vòng 9 năm từ 2001 đến 2012 thì Hoa Kỳ đã mất đi khoảng 33% sản lượng sản xuất.
4. Mục tiêu hoạt động và cơ cấu tổ chức của MNC là gì?
Những lợi thế và hạn chế của công ty đa quốc gia là gì đã rõ ràng, tuy nhiên mục tiêu mà họ hình thành công ty đa quốc gia là gì. Các công ty đa quốc gia tin rằng yếu tố cơ bản của họ là giá trị của cổ đông. Vì vậy mà mục tiêu của hầu hết tập đoàn đa quốc gia là tối đa hóa lợi nhuận cho các cổ đông. Để đạt được mục tiêu này thì những tập đoàn đa quốc gia phải cố gắng đề xuất được những lợi ích tốt nhất, điều này dẫn đến giá trị của doanh nghiệp được thể hiện quá giá trị của cổ phiếu và cổ tức ở mức rủi ro vừa phải. Và điều này cũng đồng nghĩa với việc công ty sẽ giúp cho cổ đông gặp ít rủi ro khi đầu tư và thu về mức lợi nhuận nhất định.
5. Nghiệp vụ thực hiện chuyển giao trong các công ty MNC là gì?
Những thông tin về công ty đa quốc gia là gì cho thấy sự tồn tại của doanh nghiệp ở nhiều quốc gia khác nhau. Vậy làm sao để quản trị doanh nghiệp một cách trơn tru, trọn vẹn và thống nhất. Nghiệp vụ chuyển giao là hoạt động tương tác của công ty mẹ hay trụ sở chính với công ty con hay giữa các công ty con trong cùng tập đoàn đa quốc gia. Quy mô hoạt động của tập đoàn đa quốc gia rộng lớn và trải rộng trên một khu vực địa lý rộng lớn gồm nhiều quốc gia với nhiều chính sách và phong tục khác nhau. Hoạt động chuyển giao nhằm hướng đến việc quản lý và kiểm soát nội bộ giữa các công ty con với nhiều phương thức đa dạng và đang tăng lên không ngừng. Vì vậy mà cơ quan thuế ở mỗi quốc gia sẽ khó có thể quản lý và kiểm soát được. Những hoạt động này tác động lớn đến chiến lược phát triển kinh doanh của các công ty đa quốc gia là gì.
Nghiệp vụ thực hiện chuyển giao trong các công ty đa quốc gia là gì?
Dựa vào bản chất hay đặc điểm của công ty đa quốc gia là gì từ những giao dịch nội bộ mà có thể phân chia hình thức chuyển giao theo những nhóm chính sau:
- Quá trình giao dịch liên quan đến sản phẩm dịch vụ có tính chất đặc thù đặc biệt cao hay còn một nguyên liệu nào đó được đặt tại các quốc gia dựa vào nhiều yếu tố có giá thành mua vào thấp.
- Quá trình giao dịch liên quan tới những sản phẩm thành phẩm, những doanh nghiệp có thể tiến hành mua thành phẩm ở một quốc gia nào đó, sau đó bán lại cho một doanh nghiệp khác mà không cần bỏ ra bất kỳ khoản phí nào để đầu tư máy móc thiết bị hay thuê nhân công làm việc.
- Quá trình giao dịch liên quan đến hoạt động chuyển số lượng lớn máy móc thiết bị phục vụ cho hoạt động sản xuất tại những quốc gia đang phát triển.
- Quá trình giao dịch liên quan đến loại tài sản vô hình như nhượng quyền thương mại, bản quyền, sản phẩm trí tuệ nhân tạo, nhãn hiệu hay những tài liệu phục vụ cho quá trình nghiên cứu và phát triển.
- Quá trình giao dịch liên quan tới hoạt động quản lý, dịch vụ tài chính hay khoản phí cung cấp phục vụ cho các chuyên gia đang làm việc tại nước ngoài.
Ngoài ra, trong công ty đa quốc gia là gì còn có những khoản tài trợ về nguyên nhân sự hay tài lực hay những khoản vay giữa công ty con với công ty mẹ.
III. Tình hình các công ty đa quốc gia tại Việt Nam
1. Tình hình các công ty đa quốc gia tại Việt Nam
Từ khi bắt đầu mở cửa, Việt Nam là một quốc gia đang phát triển được đánh giá là thị trường phát triển tiềm năng cho hầu hết lĩnh vực. Vì lý do này mà khái niệm công ty đa quốc gia là gì cũng được phổ biến rộng rãi hơn ở Việt Nam. Chính vì vậy mà các tập đoàn đa quốc gia trên thế giới đã xâm nhập vào thị trường màu mỡ này. Hiện nay, số lượng công ty đa quốc gia tại Việt Nam ngày càng tăng lên và chưa có dấu hiệu giảm. Đơn cử rõ nhất cho sự hiện diện của các công ty đa quốc gia là gì – Samsung và Intel.
Samsung và lợi thế của công ty đa quốc gia là gì
Samsung đã có công bố về kế hoạch đầu tư thêm 1 tỷ USD vào tỉnh Bắc Ninh với mục đích đầu tư là dự án Samsung Display. Nếu được cơ quan quản lý thông qua thì dựa án này sẽ có tổng vốn đầu tư cam kết của Samsung cho Việt Nam là 6.8 tỷ USD. Trước đây, Samsung cũng có từng công bố một kế hoạch đầu tư vào một doanh nghiệp sản xuất điện tử tại công viên công nghệ tiên tiến nhất trực thuộc Thành phố Hồ Chí Minh với trị giá hơn 1 tỷ USD.
Về phía các công ty đa quốc gia tại Việt Nam – Intel, nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới công bộ kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất bộ xử lý máy tính để bàn tại TPHCM. Quan trọng hơn hết là trước đó, trong nội dung của bức thư gửi chính quyền địa phương, Intel đã từng công bố sẽ đóng cửa nhà máy lắp ráp chip tại Costa Rica để tập trung vào thị trường Châu Á. Đây là một sự biến chuyển lớn trong việc cải thiện hoạt động kinh doanh của tập đoàn trên thị trường toàn cầu. Việc Nam chính là một thị tường màu mỡ mà Intel hay các công ty đa quốc gia là gì muốn đầu tư vào.
Intel và lợi thế của công ty đa quốc gia là gì
Hiện tại, khi khái niệm công ty đa quốc gia là gì dần trở nên quen thuộc hơn, những công ty đa quốc gia tại Việt Nam cũng phát triển hơn là minh chứng cho thấy sự tiềm năng của thị trường Việt Nam. Với một thị tường có lợi thế về lực lượng lao động, Việt Nam có cơ hội trở thành một quốc gia sản xuất, vì bối cảnh an ninh chính trị và môi trường đầu tư cũng là một trong những lợi thế hiếm có.
2. Những tác động của các công ty đa quốc gia (MNCs) đến Việt Nam là gì?
Khi thị trường trở thành một mặt phẳng, hoạt động trao đổi buôn bán giữa các quốc gia không còn quá khó khăn, không những vậy, khái niệm công ty đa quốc gia là gì xuất hiện lại càng củng cố thêm cơ hội kinh doanh thương mại quốc tế.
Sự ra đời của công ty đa quốc gia là gì đã và đang tạo ra nhiều lợi ích hấp dẫn. Có thể kế đến đầu tiên, các công ty đa quốc gia tại Việt Nam tạo cơ hội cho nhân viên trong nước được tiếp cận với trình độ quốc tế khi làm việc trong môi trường nước ngoài. Trong tương lai, cơ hội cho Việt Nam đào tạo những đội ngũ nhân lực hùng hậu phục vụ xây dựng đất nước.
Kể đến tiếp theo chính là tác động về mặt công nghệ, khi các tập đoàn đa quốc gia quan tâm đến thị trường Việt Nam cũng là lúc họ thực hiện chuyển giao công nghệ nước ngoài thành công nghệ Việt Nam. Hoạt động chuyển giao công nghệ kích thích lớn đến những trung tâm công nghệ lớn như Nhật Bản và Hàn Quốc.
Thứ ba là tác động của các công ty đa quốc gia tại Việt Nam đến thị trường trong và ngoài nước về kim ngạch xuất nhập khẩu của khu vực FDI nhằm tạo ra khả năng cạnh tranh tốt với các quốc gia khác.
Không những vậy, nó cũng tạo ra cơ hội cho người tiêu dùng có cơ hội tiếp cận những loại sản phẩm chất lượng cao. Sự xuất hiện của công ty đa quốc gia là gì cũng thay đổi suy nghĩ và cách làm việc của người Việt Nam trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, đồng thời hòa nhập vào thị trường thương mại quốc tế.
Xem thêm: Khoa học công nghệ là gì? Ứng dụng thực tiễn của khoa học công nghệ
3. Danh sách 10 công ty đa quốc gia của Việt Nam có quy mô lớn nhất
3.1 Unilever
Nếu kể đến những tập đoàn đa quốc gia thì không thể không kể đến Unilever – một công ty đa quốc gia chuyên sản xuất những mặt hàng tiêu dùng như hóa chất giặt tẩy, dầu gội, thực phẩm, kem đánh răng,… Unilever là tập đoàn đa quốc gia của Anh và Hà Lan với khá nhiều chi nhánh và công ty con đang hoạt động và sử dụng hơn 200 ngàn nhân công.
Unilever và lợi thế của công ty đa quốc gia là gì
Trong các công ty đa quốc gia tại Việt Nam không thể thiếu bóng Unilever đại diện cho doanh nghiệp có chế độ lương thưởng và chính sách nhân sự tốt nhất Việt Nam hiện nay. Môi trường làm việc ở đây vô cùng chuyên nghiệp và mở ra nhiều cơ hội thăng tiến. Nhân viên không chỉ được hưởng nhiều loại trợ cấp như trợ cấp đi lại, công tác mà còn đầy đủ chế độ phúc lợi như chế độ bảo hiểm, chế độ cho nhân viên đi lại học tập ở nước ngoài. Với những điều kiện trên thì Unilever là một môi trường làm việc được nhiều người ao ước.
3.2. Procter & Gamble (P&G)
Với một thị trường tiềm năng cho các công ty đa quốc gia là gì như Việt Nam thì tập đoàn đa quốc gia P&G cũng góp mặt. Đây là một tập đoàn hóa mỹ phẩm nổi tiếng trên thị trường thế giới có trụ sở chính được đặt ở Mỹ. Góp mặt trong các công ty đa quốc gia tại Việt Nam, P&G Việt Nam có môi trường làm việc cởi mở, sáng tạo.
Công ty cũng dành sự quan tâm đặc biệt đến sự phát triển của những tài năng trẻ ở Việt Nam bằng cách tạo ra môi trường làm việc tốt nhất và văn hóa doanh nghiệp phù hợp nhất với nhân lực Việt Nam. Từ đó, sức hút của công ty đa quốc gia là gì chính là một môi trường làm việc lý tưởng, sáng tạo, năng động, tạo điều kiện cho nhân viên phát huy khả năng và tư duy sáng tạo của mình.
3.3. IBM
Tập đoàn đa quốc gia IBM đại diện cho International Business Machines – tập đoàn công nghệ máy tính đa quốc gia của Mỹ. IBM quan tâm đến đảm bảo lợi ích công bằng cho toàn bộ nhân viên, kể cả những nhân viên thấp nhất. Điều này được thể hiện qua mức lương cơ bản của nhân viên trong công ty, cùng chế độ thưởng hậu hĩnh tương ứng với thành tích kinh doanh. Hiện tại, với hơn 350 ngàn nhân viên thì IBM đã trở thành công ty tin học lớn nhất thế giới và cũng là doanh nghiệp đầu tư mạnh dạn 1700 USD để đào tạo kỹ năng làm việc cho nhân viên mới.
IBM và lợi thế của công ty đa quốc gia là gì
3.4. Microsoft
Thông tin về các công ty đa quốc gia là gì cho biết Microsoft cũng nằm trong các công ty đa quốc gia tại Việt Nam do Bill Gates và Paul Allen sáng lập vào năm 1975. Doanh nghiệp này hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, phát triển và kinh doanh bản quyền phần mềm, hỗ trợ sản phẩm và dịch vụ liên quan đến máy tính. Hiện tại thị Microsoft là một trong các tập đoàn đa quốc gia sản xuất phần mềm lớn nhất thế giới và cũng là một trong những doanh nghiệp có giá trị nhất thế giới.
Chính sách tuyển dụng nhân sự của Microsoft khá nghiêm ngặt vì chỉ kiến thức và năng lực trong công việc là chưa đủ, công ty đòi hỏi nhân viên phải có trí thông minh và tư duy sáng tạo. Điều này đồng nghĩa với việc nhân viên cũng được làm việc trong môi trường năng động, được trang bị đầy đủ hệ thống thiết bị và công nghệ hiện đại, giúp tối đa hóa hiệu suất làm việc của các thành viên.
3.5. Pepsico Foods
PepsiCo, Inc. cũng là một trong các công ty đa quốc gia tại Việt Nam là công ty thực phẩm của Mỹ và có trụ sở chính ở New York. Hiện Sau 15 năm tham gia thị trường Việt Nam, Pepsico hiện có 274 ngàn lao động với doanh thu lên đến 67 triệu USD.
PepsiCo và lợi thế của công ty đa quốc gia là gì
Môi trường làm việc tại Pepsico Việt Nam cũng là nơi được nhiều người lao động mơ ước. Bên cạnh lương cơ bản thì nhân viên còn được hưởng các loại trợ cấp hậu hĩnh và chế độ thưởng tùy vào năng lực. Bên cạnh đó, PepsiCo cũng rất chú trọng đến xây dựng văn hóa doanh nghiệp dựa trên môi trường, điều kiện làm việc, tôn trọng nhân viên và tạo cơ hội cho nhân viên phát triển bản thân và năng lực của mình.
3.6. AbbottAbbott (Abbott Laboratories)
Từ khi khái niệm công ty đa quốc gia là gì ra đời thì thế giới cũng quen với sự góp mặt của AbbottAbbott trong số những tập đoàn đa quốc gia hiện nay. Doanh nghiệp này là một thương hiệu lớn có tính ảnh hưởng đến y tế, sức khỏe và dinh dưỡng trên toàn cầu. Đội ngũ nhân viên của AbbottAbbott cũng được tạo điều kiện tối đa để phát triển năng lực qua những khóa học kỹ năng lãnh đạo cùng chính sách khen thưởng hấp dẫn.
3.7. Honda
Honda là một trong các công ty đa quốc gia tại Việt Nam thành lập từ năm 1996 trên cơ sở liên doanh giữa 3 công ty của Nhật Bản, Thái lan và Việt Nam. Hai sản phẩm chính được sản xuất chính là xe máy và ô tô. Với 20 năm có mặt trên thị trường Việt Nam, Honda không ngừng phát triển và trở thành một trong những tập đoàn đa quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất xe máy và ô tô có tiếng tại thị trường Việt Nam. Sự xuất hiện của Honda tại thị trường Việt nam đã giải quyết vấn đề việc làm cho hơn 10 ngàn người Việt nhằm đem đến cho khách hàng những sản phẩm chất lượng cao, dịch vụ uy tín.
3.8. Nestlé
Nestlé – tập đoàn đa quốc gia hoạt động trong lĩnh vực thực phẩm và giải khát lớn nhất thế giới hiện nay với nhiều sản phẩm đa dạng và phong phú, không chỉ có nước khoáng mà còn nhiều thực phẩm khác như cà phê, sữa. Tại thị trường Việt Nam, Nestlé cũng mang đến cho người lao động môi trường làm việc tuyệt vời với điều kiện học hỏi và khẳng định giá trị của bản thân, phát triển sự nghiệp.
Đương nhiên, mức lương của Nestlé cũng rất cạnh tranh vì dựa vào thành tích kinh doanh của từng người, chế độ phúc lợi hấp dẫn như lương tháng 14, chế độ bảo hiểm đầy đủ, khám sức khỏe định kỳ.
IV. Kết luận
Những thông tin trên đây đã cung cấp khái quát về MNC là gì hay công ty đa quốc gia là gì. Hiểu rõ hơn về hình thức hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp này giúp bạn hiểu hơn về thị trường hiện tại. Đồng thời, tìm kiếm cơ hội việc làm ở những tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam.
